31 hayvan ve bitki türünün nesli tükendi

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği, belirli aralıklarla yayınladığı Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi’ne 31 yeni bitki ve hayvan türü ekledi.

Güncellenen listeye göre, Güney Çin Denizi’ne özgü bir köpek balığı, Orta Amerika’ya özgü üç kurbağa türünün neslinin tükendiği belirtilirken Filipinler’e özgü 15 tatlı su balığı türü ve Lanao Gölü ve Filipinler’de yaşayan 17 tatlı su balık türünden 15’inin neslinin tükendiği, diğer ikisinin kritik tehlike altında olduğu veya muhtemelen neslinin tükendiği duyuruldu.

Birlik, köpekbalığı ve balık türlerinin aşırı avlanma ile yok edildiğini, kurbağaların ise mantarlarda bulunan bulaşıcı bir hastalıkla neslinin tükendiğini kaydetti. 

Birliğe göre, Orta ve Güney Amerika‘daki 22 kurbağa türü de tehlike altında, hatta bir bölümünün muhtemelen soyları tükendi.

İklim değişikliği, aşırı avlanma, habitat harabiyeti

Yeşil Gazete'nin haberine göre, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği Biyoçeşitliliği Koruma Grubu’nun küresel direktörü Dr. Jane Smart, Amazon Nehri’nde bulunan bir tatlı su yunusu türü olan Tucuxi‘nin, aşırı avlanma, iklim değişikliği ve kirlilik nedeniyle soyunun tükendiğini belirtti.

Smart, dünya çapında canlı türlerinden en az 35 bin 765 türün ise yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunun altını çizdi.

Türler savunmasız

Kapsamlı bir şekilde değerlendirilen ve çoğunlukla Güney Yarımküre’de bulunan, Protea bitkisi ailesinin yüzde 45’i de (1464 türün 637’si) Hassas, Tehlike Altında veya Kritik Olarak Tehlike Altında olarak sınıflandırıldı.  

Birlikten yapılan açıklamada türlerin birçoğu, istilacı yabancı türlerin yayılmasına, insanların neden olduğu etkilere ve iklim değişikliğiyle bağlantılı sıcaklık döngülerindeki değişikliklerle yoğun tarım nedeniyle habitat kaybına karşı son derece savunmasız. 

Meşe ağaçları da risk altında

Başta Çin, Meksika, Vietnam, ABD ve Malezya olmak üzere dünyadaki farklı yerlerde yetişen meşe ağaçlarının yüzde 30’undan fazlasının iklim değişikliği ve aşırı ağaç kesimi sebebiyle soylarının tükenme riski altında olduğu belirtilirken, rapordaki tek olumlu haber Avrupa Bizonu’ndan geldi.

Avrupa Kıtası’nın en büyük kara memelisi olan ve özellikle Rusya, Polonya ve Beyaz Rusya’da yaşayan Avrupa Bizonu’nun sayısı yaklaşık 4 katına çıktı. 17 yıl önce yaklaşık bin 800 Avrupa Bizonu tespit edilirken 2020 yılındaki raporda bu sayı 6 bin 200’e çıktı.

1 milyon tür risk altında

Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformu'nun (IPBES) 2019 raporuna göre, dünya gezegeninde insanlık tarihinin yaşadığı zaman diliminde ilk kez 1 milyon canlı tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Rapora göre, 1900'lü yılların başından beri dünyadaki ormanların yüzde 50'si yok oldu. Raporda, bitki ve hayvan türlerinin popülasyonları ve çeşitlerine ilişkin şu bilgiler yer aldı:

• 8 milyon: Dünya'daki tahmini toplam hayvan ve bitki türü sayısı (5.5 milyon böcek türü dahil)
• Yaklaşık 1 milyon: Tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan tür sayısı. (Birkaç on yıl içinde).
• Yüzde 40’tan fazla: Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan amfibi tür sayısı.
• En az 680: 16. yüzyıldan beri insan eylemleriyle neslinin tükenmesine yol açan omurgalı türü.
• Yüzde 10 civarında: Nesli tükenme tehlikesi altındaki böcek türlerinin oranının tahmini.
• Yüzde 30: Habitat kaybı ve bozulmasından kaynaklanan küresel karasal habitat bütünlüğündeki azalma oranı.

(TP)