92 markadan 51’i kafes yumurtasını terk edeceğini açıkladı

Fotoğraf: Andrzej-Skowron

Yumurtası için yetiştirilen tavukların hapsedildikleri zalim ve çağdışı kafes sistemlerine son verilmesi için çalışan Kafessiz Türkiye, 2022 Yumurta Takip Raporu’nu yayımladı.

Rapor, endüstriyel kafes sistemlerinden elde edilen yumurtaları terk etmeyi taahhüt eden firmaların pazardaki yerinin şeffaf bir şekilde takip edilebilmesini amaçlıyor. Raporda ayrıca dünya genelinde kafessiz sisteme geçiş süreci, alternatif üretim sistemleri, Türkiye’deki şirketlerin hayvan refahı alanında ilerlemeleri ve kamuoyu görüşü hakkında çok sayıda bilgiye yer veriliyor.

Kafessiz Türkiye'nin web sayfasında yayımlanan rapor, Türkiye’deki şirketlerin yumurta tercihlerinin takibini sağlayan tek belge olma özelliğini taşıyor. Rapora göre 2022 yılı itibariyle Türkiye’de operasyonlarını yürüten ulusal ve yabancı birçok marka, tüketicinin artan şeffaflık talebine ve hayvan refahına uygun üretim arzusuna sessiz kalmayarak kafes yumurtasını terk etmeyi taahhüt ediyor.

2022 yılı Yumurta Takip Raporu’nda Türkiye’de faaliyet gösteren ve kafessiz yumurta taahhüdü veren 51 ve henüz taahhüt vermemiş 41 firma olmak üzere toplamda 92 firma bulunuyor.

Raporda yer alan ifadelere göre firmalar; otel, perakende, kafe/restoran, gıda üreticisi ve yemek servisi olmak üzere beş farklı sektörden; büyüklük, satın aldıkları yumurta sayısı, piyasa etkileri ve taahhütlerinin sektörleri için önemi baz alınarak seçildi.

Hayvanlar için cehennem

Kafes tavukçuluğu, endüstriyel hayvancılık uygulamaları arasında hayvanlara en çok eziyet eden yetiştirme yöntemi. Türkiye’de sadece yumurtası için yetiştirilen 120 milyon tavuk var ve bu tavukların 100 milyon kadarı, yumurta endüstrisinin kârlılığını artırmak için bir A4 kağıdından daha küçük bir alana hapsedilerek ömrünü güneş görmeden geçiriyor.

Bu sayının ne kadar büyük olduğunu anlamak için bir karşılaştırma yapmak gerekirse, sokak hayvanlarının sayısı Türkiye’de en yüksek tahminlere göre 8 milyon civarında. Yani ülkemizde kafeslerde eziyet gören hayvanların sayısı, sokak hayvanı sayısının 12 katından daha fazla.

Konda Araştırma ve Danışmanlık’ın Ocak 2021’de gerçekleştirdiği ankete göre kamuoyunda endüstriyel kafes sistemlerinin kullanılmasına karşı olan görüş yaygın; Türkiye’de her 10 insandan yaklaşık 8’i, kafes sistemlerinin yasaklanması gerektiğini düşünüyor. Tüketicilerin yüzde 82’si ise tavukların endüstriyel kafeslerde yetiştirilmesini doğru bulmadığını belirtiyor.

Dünyada kafes yumurtacılığının geleceği yok

Küresel gıda ve ağırlama firmaları dünyanın her yerindeki tüketicilerin talebi üzerine kafes sistemlerinden uzaklaşmaya devam ediyor. Raporda yer alan verilere göre birçok ülkede hayata geçirilen yasal düzenlemeler de kafes sistemlerinin toplam yumurta üretiminde sahip olduğu payın giderek azalacağını ya da tamamen biteceğini gösteriyor.

ABD’de 2016 yılında toplam yumurta pazarının yüzde 10’u kafessiz sistemlere aitken bu oran 2022 yılında yüzde 34’e çıkmış durumda. Yine ABD’deki birçok eyalet ve bazı Avrupa ülkeleri hali hazırda kafes sistemlerini yasakladı.

Otel, perakende, kafe/restoran, gıda üreticisi ve yemek servisi olmak üzere beş farklı sektörden markaların yer aldığı 2022 yılı raporunda, 92 markadan 51’inin kafes sisteminden elde edilen yumurtaları kullanmayacağına dair söz verdiği belirtiliyor.

Taahhüt veren markalar içerisinde Metro ve CarrefourSA gibi devasa perakendeciler, Dedeman ve Anemon gibi yerli otel zincirleri, Beyaz Fırın, Allpoints Restaurant Group, Caffe Nero gibi kafe-restoran zincirleri, Divan, Unilever, Nestle gibi gıda üreticileri ve birçok yemek servisi firması da yer alıyor. Sadece 2022 yılında, içlerinde Anemon, Özsüt, Beltur A.Ş ve  Karaköy Güllüoğlu’nun da bulunduğu 16 farklı marka kafes yumurtası kullanmayacağına dair taahhüt metnini kamuoyuna açık bir şekilde yayımladı.

"Eziyetsiz bir dünya mümkün"

Rapora ilişkin açıklama yapan Kafessiz Türkiye Kampanya Direktörü Emre Kaplan şöyle konuştu:

“Bireysel tüketim tercihleri, söz konusu hayvanlar olduğunda muhakkak ki çok önemli. Fakat büyük çapta ve sektörel bir değişimi tetiklemek ve böylece olabildiğince fazla sayıda tavuğun hayatına dokunabilmek için hızlıca aksiyon alacağına inandığımız aktörlerle iş birliğine gitmenin en etkili ve en verimli yöntem olduğunu düşünüyoruz. Firmaları, kendi araştırmalarını tamamlayıp kısa sürede taahhüt vermeleri için teşvik ederek sonuç ve fayda odaklı çalışıyoruz.

Çalışmalarımız sonucunda elde ettiğimiz ilerleme, yumurtası için kafeslerde yetiştirilen tavukların daha insani koşullarda ve eziyet görmeden yaşayabildikleri bir dünyanın mümkün olduğunu gösteriyor.

Yumurtası için yetiştirilen tavukların hayatlarındaki en ufak iyileşme bile oldukça önemli çünkü bu tavuklar maalesef endüstriyel hayvancılığın en eziyet verici uygulamalarından olan kafes sistemlerine tüm hayatları boyunca mahkum durumdalar. Kafessiz Türkiye ve destekçileri olarak bu çağdışı yumurta üretim biçiminin kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz.”

Kafessiz Türkiye hakkında

Yumurtası için yetiştirilen tavukların hapsedildiği zalim ve çağdışı kafes sistemine son verilmesi için Çiftlik Hayvanlarını Koruma Derneği tarafından yürütülen bir kampanyadır. 2018’de üç gönüllünün girişimiyle amatör olarak yola çıkan Kafessiz Türkiye, büyüyüp destek bulmasının ardından, 2020’de Çiftlik Hayvanlarını Koruma Derneği’ne dönüştü.

Derneğin çatısı altında profesyonel bir şekilde yürütülmeye devam eden Kafessiz Türkiye, bugüne kadar yüz binlerce tavuğu etkileyecek kurumsal politika değişikliği yapılmasını sağladı. 2022 yılında Hayvan hakları alanında çalışan kuruluşları  dünya genelinde değerlendiren Animal Charity Evaluators (ACE), tarafından dünyanın en etkin hayvan savunuculuğu derneklerinden biri seçildi.

(EMK)