ABD’de Kongre ara seçimleri: Çoğunluk hangi partide?

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)

ABD'de Kongre ara seçimleri dün (8 Kasım) yapıldı. Seçmenler, Kongre'nin 435 sandalyeli alt kanadı Temsilciler Meclisi'nin tamamı ve 100 sandalyeli üst kanadı Senato'nun 35 üyesini seçmek için oy kullandı.

Senatodaki 6 yıllık süresini tamamlamayan 29 Cumhuriyetçi Partili ve 36 Demokrat Partili siyasetçi seçimlere girmedi.

Ara seçimlerde Kongrenin iki kanadı olan Temsilciler Meclisi ve Senatoda çoğunluğun hangi partide olacağı henüz netleşmedi.

The New York Times (NYT) gazetesinin haberine göre, Türkiye saatiyle 17:00 itibariyle, Senato'da Cumhuriyetçi Parti'nin 47, Demokrat partilerin 48 sandalyesi olduğu görülüyor. Temsilciler Meclisi'nde ise 197 Cumhuriyetçi Partili vekile karşı 172 Demokrat Partili vekil yer alıyor.

Oyların sayılıp tasnif edilmesiyle değişen rakamlar ise beklentinin aksine açık ara bir Cumhuriyetçi Parti zaferine işaret etmiyor.

The NYT'den Jonathan Weisman, "Eyaletler, oyları tasnif etmeye devam ederken Temsilciler Meclisi ve Senato'yu hangi partinin kontrol edeceği belli olmaktan çok uzak" değerlendirmesinede bulundu:

Pek çok sıkı yarışın sonucunun belli olması beklenirken seçim sonuçlarını tam olarak görebilmek için en erken çarşamba gününe kadar beklemek gerekecek. Halihazırda net olan ise şu: Seçim, Cumhuriyetçilerin istediği gibi şekillenmiyor. Demokratlar, Temsilciler Meclisi'ni ellerinde tutma şansını iyileştirmeye bile başladı.

4 eyalette sonuçlar net değil

Associated Press'in açıkladığı resmi olmayan sonuçlara göre, Cumhuriyetçiler 17 sandalye kazanırken Demokratlar 11 sandalyenin sahibi oldu. Hiçbir parti elindeki sandalyeyi karşı tarafa kaptırmadı.

Açıklanan sonuçlara göre, Cumhuriyetçilerin elinde 47, Demokratların elinde 48 sandalye bulunurken dört eyalette sonuçlar henüz netleşmedi: Visconsin, Geoergia, Nevada, Arizona.

Kesin olmayan sonuçlara göre, ABD ara seçimlerinde Pensilvanya eyaletinde Cumhuriyetçi Parti'nin Senato adayı Mehmet Öz, yüzde 1,3'lük farkla Demokrat Parti adayı John Fetterman'a karşı kaybetti.

Seçimlerde Senatoda çoğunluğun kimde olacağında, özellikle Pensilvanya ve Georgia'daki sonuçlar belirleyici rol oynayacak.

Associated Press'in paylaştığı kesin olmayan sonuçlara göre, oyların yüzde 98'inin sayıldığı Georgia eyaletinde, Demokrat Parti'nin adayı Raphael Warnock yüzde 49,4 oyla seçimleri önde götürüyor. Cumhuriyetçi Partili Herschel Walker'ın oy oranı ise yüzde 48,5.

Mevcut düzende Senatoda 50 Cumhuriyetçi ve 50 Demokrat senatör bulunuyor. 51 senatör sayısına ulaşan taraf, Kongrenin bu kanadında çoğunluğun da sahibi olacak. Denge yine 50'ye 50'de kalırsa Demokrat Başkan Yardımcısı Kamala Harris, aynı zamanda Senato Başkanı olduğu için eşitliği bozacak ve Senatonun kontrolü Demokratlarda kalacak.

Üç eyalette ilk Siyah ve ilk kadın valiler

Kongre ara seçimleri için dün sandık başına geçen seçmenler, vali ve yerel yöneticilerini de seçti. Seçimlerdeki valilik yarışında mevcut durumda Cumhuriyetçi valilerin görev yaptığı Maryland ve Massachusetts eyaletlerindeki yarışta Demokrat Partili adaylar üstünlük sağladı.

Maryland'de Demokrat Partiden seçime giren Westley Watende Omari Moore, Cumhuriyetçi rakibine üstünlük sağlayarak hem eyalet tarihindeki ilk siyah vali olma özelliğini elde etti hem de valilik yönetiminin Cumhuriyetçilerden Demokratlara geçmesini sağladı.

Massachusetts'te ise Demokratların adayı Maura Healey, Cumhuriyetçi rakibini yenerken, eyalette seçim kazanan ilk kadın vali olarak tarihe geçti.

Florida'nın Cumhuriyetçi Valisi Ron DeSantis eyalette valilik seçimini yaklaşık 20 puan farkla kazandı. DeSantis, Cumhuriyetçi Parti'nin 2024'te başkan adayı olabilecek bir isim olarak görülüyor. 

Demokrat seçmenler valilik seçimlerinde, Pensilvanya, New York ve Illinois eyaletlerindeki üstünlüklerini koruyarak pozisyonlarını güçlendirdi.

İstifa eden eski New York Valisi Andrew Cuomo'nun görevini devam ettiren Kathy Hochul, seçimi kazanarak New York'a vali olan ilk kadın oldu.

Hochul, oyların yüzde 94'ünün sayıldığı New York'ta, Cumhuriyetçi aday Lee Zeldin'in aldığı yüzde 47,3'e karşı yüzde 52,7 ile valiliği kazandı.

Pensilvanya'da Demokrat Partili aday Josh Shapiro yüzde 55,3 oyla yarışı kazanırken, Illinois eyaletinin Demokrat Valisi Jay Robert Pritzker de Cumhuriyetçi Partili Darren Bailey'e karşı yüzde 54,5 oy alarak görevini bir dönem daha sürdürmeye hak kazandı.

Temsilciler Meclisinde çoğunluk için 218 sandalye lazım

Temsilciler Meclisi yarışında, Cumhuriyetçiler 197 sandalye kazanırken Demokratlar ise 172 sandalyenin sahibi oldu.

Demokratların mevcut durumda Temsilciler Meclisinde 220 sandalyesi bulunuyor, Cumhuriyetçiler 212 sandalyeye sahip, 3 sandalye ise boş.

Burada 218 sandalyesi bulunan parti meclis çoğunluğunu elde ediyor ve tüm komitelerin başkanlarını, çoğunluğu elinde bulunduran parti atıyor.

Demokratların çoğunluğu elinde bulundurduğu Temsilciler Meclisinin kontrolünü ele almak için Cumhuriyetçilerin 9 sandalyeye ihtiyacı var.

Ara seçimler neden önemli?

Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) halk 2 yılda bir görev süresi 2 yıl olan Temsilciler Meclisi üyelerinin tamamını, görev süresi 6 yıl olan senatörlerin ise 3'te 1'ini seçmek için sandık başına gidiyor.

Başkanlık seçimlerinin olmadığı yıllarda yapılan ara seçimlerde, Senato ve Temsilciler Meclisinde dengelerin değişmesi, Beyaz Saray ve Kongre arasındaki dengeleri de belirliyor.

Bu yılki seçimler özellikle enflasyon nedeniyle anketlerde düşüşe geçen Demokrat Başkan Joe Biden'ın siyasi hayatı için de önem taşıyor.

Kongrenin her iki kanadı da Cumhuriyetçilere geçerse Biden'ın yasama konusundaki hedefleri sekteye uğramış olacak. Bu da Biden'ı görevinin son 2 yılında zorlu bir süreç beklediği anlamına geliyor. (SD)