Doç. Dr. Esra Arsan: Haberin Değerini Gazeteci Belirler

Doç. Dr. Esra Arsan, 14-21 Haziran tarihleri arasında gerçekleşen Temel Gazetecilik Atölyesi’nin ikinci gününde gazeteciliğe giriş dersi verdi.

Ders, Türkiye’de gazetecilik pratiklerinin nasıl olduğu, gazeteciliğin nasıl yapıldığı üzerine konuşularak başladı. Etik sorumluluklarla gazetecilik yapan az sayıda gazeteciği olduğunu söyleyen Arsan bu tarz gazetecilik yapmak isteyenlerin de alanın dışına itildiğini belirtti.

Gazeteciliğe giriş dersinde öncelikle haberin ne olduğu konuşuldu. Arsan haberin en basit haliyle gerçek dünyada olan bitenlerin aktarılması olduğunu söyledi ve ekledi:

“Haberi hepimiz farklı tanımlayabiliriz çünkü haber ideolojik bir şey ama haber değeri kavramı ile düşünerek haberi tanımlamamız gerekir. Habere sadece duyurulması gereken bir şey olarak yaklaşmamalıyız, ne anlattığı ile birlikte düşünmeliyiz.”

“Haber gazetecilerin haber değeri görüp yayınladığı şeydir. Hangi olayın diğerinden daha fazla haber değeri taşıdığını belirleme rolü gazetecinindir. Gazeteci 200 konudan 20’sini seçer ve yayınlar. Bunlar haberdir, kalan 180’i haber olmamış önemli olaylardır.”

Aynı konuları farklı gazeteciler ve gazeteler yaptığında bambaşka içeriklerin çıktığını söyleyen Arsan haberin gerçeğin kendisine dair bir tanımlama biçimi olduğunu örnek olaylar üzerinden katılımcılarla paylaştı.

“Bir gazeteci insan hakları ihlalini habere dönüştürürken gerçeği bambaşka yazabilir ve aslında bunu yaparak toplumu çarpıtmış olur. Gazetecinin yaklaşımına göre haber bizi gerçeğe ulaştıran bir anlatı olabileceği gibi bizi gerçekten uzaklaştıran bir şeye de dönüşebilir.”

Günün haberleri üzerinden neyin haber değeri taşıdığı, Türkiye’de gazeteciliğin ve medyanın hangi alanlara yoğunlaştığı tartışıldı. Arsan standart olarak haber değeri taşıyan şeyleri şöyle sıraladı:

* İlk kez olan şeyler

* Süre giden, tekrar eden olaylar

* Rutin gündemler

* Rutin akış içerisinde kimsenin görmediği, rutini bozan olaylar

Gazeteciliğe giriş dersi, haber kaynakları, kaynakların seçimi ve haberi yazarken teyit almak konuları ile devam etti.

Arsan haberin çok kaynaktan doğrulatılması gerektiğini vurgularken haber dili ve yansız haber yazımı üzerine konuştu. Haberin unsurları ve haberde olmazsa olmaz gereken sorular üzerine örneklerle ilerleyen atölyede düz haber dışındaki gazetecilik türleri ve gazeteciliğin edebi kısmı üzerine konuşuldu.

Esra Arsan hakkında

Gazetecilik alanındaki akademik çalışmalarını 1990’lardan beri sürdüren Doç. Dr. Esra Arsan, doktora derecesini Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalından aldı. 1985-1994 yılları arasında Hürriyet, Milliyet, Tempo ve Aktüel gibi yayınlarda aktif gazetecilik yaptı. 1998’de İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde akademik hayatına başladı. 2000 yılında Thomson Reuters Vakfı’nın gazetecilik bursuyla Oxford Üniversitesi’nde ziyaretçi akademisyen statüsünde araştırmalar yaptı ve seminerler verdi.

Bilgi Üniversitesi’nde 18 yıl gazetecilik dersleri verdi ve bu alanda çok sayıda araştırma makalesi ulusal ve uluslararası dergilerde yayımlandı. Akademik hayatına 2017 Ocak’ında Bilgi Üniversitesi’nden istifa ederek ara verdi. Halen bağımsız akademisyen çalışmalarını sürdürüyor.

"Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriye imza attığı için, 15 ay hapis cezası aldı. Barışı savunmaya devam ediyor. Arsan’ın çalışmaları siyasal iletişim, siyasal gazetecilik, haber ve haber söylemi ile medyanın ekonomi politiği alanlarında yoğunlaşıyor.

Medya Gözcüsü, AB ve Gazetecilik, Medya ve İktidar adlı kitapların yazarı ve editörü. Pek çok süreli yayında popüler gazetecilik meseleleri üzerine eleştirileri ve köşe yazıları yayımlandı. (ÖS/AS)

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.