“Hapishanede temel ihtiyaçlar fahiş fiyata satılıyor”

Fotoğraf: MA

Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, Marmara Bölgesi’nde cezaevlerinde, 2023 yılının ilk 6 ayında yaşanan hak ihlallerini içeren raporunu dün açıkladı.

MA’nın haberine göre, dernek binalarında yapılan açıklamaya ÖHD’li avukatlar ile Marmara Tutuklu ve Hükümlü Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (MA TUHAYDER) Eşbaşkanları katıldı.

“Tecrit tüm hapishanelere yansıyor”

Derneğin Hapishane Komisyonu üyelerinden Zelal Aydoğan, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın 7 Ağustos 2019’dan bu yana avukatlarıyla dahi görüştürülmediğini ve 29 aydır hiçbir şekilde kendisinden haber alınamadığını belirtti ve “Söz konusu ‘mutlak’ tecrit uygulaması benzer şekilde tüm hapishanelere yansıyor” dedi.

Aydoğan, “Devletler, taraf oldukları sözleşmelerde yer verilen işkence yasağını da göz önünde bulundurarak hapishanelerde işkencenin önlenmesi için gerekli tedbirleri almalıdır. Bu husus, devletlerin işkence ve diğer insan hakları ihlallerinin önlenmesine dair aktif yükümlülüklerinin bir gereğidir” diye konuştu.

Kürtçe’ye yönelik ayrımcı politikalar

Mahpusların ortak faaliyet alanlarının ve dış dünya ile irtibata geçebilecek yayınların ortadan kaldırılarak yalnızlaştırmaya maruz bırakıldığını ifade eden Aydoğan, cezaevi idarelerinin tutuklulara karşı bu uygulamalarıyla adeta insanlık dışı muamele gösterdiğini belirtti.

Cezaevlerinde Kürtçe’ye yönelik ayrımcı politikaların hukuk dışı olduğunu da aktaran Aydoğan, “Oysa hem ulusal hukukta hem de uluslararası hukukta dile yönelik ayrımcılık kesin olarak yasaklanmış, dolayısıyla bu engellemeler Ayrımcılık Yasağı’nın da ihlali niteliğinde olup, bu ihlallere derhal son verilmesi gerekmektedir” dedi.

Hasta mahpuslar

Hasta mahpusların durumuna da değinen Aydoğan, şu bilgileri verdi:

“Hapishanelerde yüzlercesi ağır binlerce hasta mahpus bulunuyor. Devlet, mahpusların beslenme, bakım, sağlık hizmeti gibi temel ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür.

Mahpuslar yasal durumları nedeniyle ayrımcılığa tabi tutulmaksızın ülkedeki sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanına sahip olmalı ve genel sağlık sisteminde mevcut olan tüm tıbbi, cerrahi ve psikiyatrik olanaklara ulaşma ve yararlanma olanağından da eşit şekilde yararlanmalıdır.”

Hak ihlalleri

Raporda incelenen 19 cezaevinde yaşanan genel hak ihlalleri şöyle sıralandı:

“Tutukluların yaptığı şikayet ve başvurulara infaz koruma memurları ve idare tarafından cevap verilmediği,

Hücre içerisinde kameraların tutukluları izlediği,

Hijyen ortamının olmadığı, temel ihtiyaçlar olan başta su ihtiyacı gibi ihtiyaçların karşılanmadığı veya bu ihtiyaçların fahiş fiyatlara satıldığı,

Kapalı ve açık görüşlerin kısıtlı olduğu,

Spor ve havalandırma faaliyetlerinin olmadığı,

Dergi gazete ve kitap gibi iletişim araçlarına izin verilmediği,

Çıplak arama ve kelepçe dayatıldığı,

Hastane sevklerinin yapılmadığı, hasta tutukların sevk sırasında zorluk çıkarıldığı, hakaret ve tehditlere maruz kaldıkları,

Cezaevi idaresinin tutuklulara keyfi hücre cezaları verdiği aktarıldı.”

• Raporda hak ihlallerinin tespit edildiği Marmara Bölgesi cezaevleri şöyle: Edirne F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı, Edirne Kadın Kapalı, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı, Tekirdağ 2 No’lu T Tipi Kapalı, Marmara 2 No’lu L Tipi Kapalı, Marmara 3 No’lu L Tipi Kapalı, Marmara 5 No’lu L Tipi Kapalı, Marmara 7 No’lu L Tipi Kapalı, Marmara Kapalı, Bakırköy Kadın Kapalı, Metris R Tipi Kapalı, Maltepe 1 No’lu L Tipi Kapalı, Gebze Kadın Kapalı, Kandıra 1 No’lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı, Kandıra 2 No’lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı, Ümraniye T Tipi Kapalı, Düzce T Tipi Kapalı ve Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumları.

(AS)